Πολυέλαιος, 2021
Το έργο Πολυέλαιος, 2021 αποτελεί το παλίμψηστο μιας αφαιρετικής χωρικής και εννοιολογικής προσέγγισης τριών τόπων της ορεινής Αρκαδίας, την Τρίπολη, τη Δημητσάνα και το Ζυγοβίστι και εμπεριέχει το σχεδιάγραμμα του οδοιπορικού που έγινε στα πλαίσια του έργου Έπαναστατικά Παλίμψηστα΄ στους τόπου: Ανδρίτσαινα, Καρύταινα, Στεμνίτσα, Δημητσάνα, Μαγούλιανα, Αλωνίσταινα, Λεβίδι, Τρίπολη, Βαλτέτσι.
Το οχυρό και το όριο
O Stefano Magno στο έργο του «Αποσπάσματα των Χρονικών της Βενετίας», το 1467, αναφέρει την Dropoliza, (Ντροπολιτσά) ως ένα από τα ερειπωμένα κάστρα της Πελοποννήσου. H κατάληψη του Μοριά από τους Οθωμανούς το 1715, ήταν καθοριστικής σημασίας για την Τριπολιτσά, η οποία το 1719 έγινε έδρα του Πασά της Πελοποννήσου. Η νευραλγική θέση της πόλης, την καθιστούσε διοικητικό, στρατιωτικό και συγκοινωνιακό κέντρο. Το τείχος της Τριπολιτσάς, με περίμετρο 3,5 χιλιόμετρα και ύψος 5,5 μέτρα, διέθετε επτά πύλες και την Μεγάλη Τάπια (τάπια και ντάπια = οχύρωμα), ένα μικρό φρούριο φτιαγμένο σ’ ένα ύψωμα στη νοτιοδυτική πλευρά του τείχους.
Η κάτοψη της κατασκευής του έργου Πολυέλαιος,2021 αποτελεί την αφαιρετική απεικόνιση ενός τμήματος του σχεδίου οχύρωσης της Τριπολιτσάς από τον Pouqueville. Η εναλλαγή αδιαφανών (ξύλο) και διαφανών (plexiglas) στοιχείων στο έργο, επιτρέποντας την οπτική επαφή ανάμεσα στους θεατές στις δύο πλευρές του, δημιουργεί ερωτήματα σχετικά με τις έννοιες του οχυρού αλλά και του ορίου ως γέφυρα, της υποχρεωτικής φυσικής αποστασιοποίησης και των δια-μεσολαβημένων επαφών που έχουν ενταθεί στις μέρες μας λόγω των μέτρων πρόληψης κατά του COVID 19.
Το λάφυρο και το φως
Ο πολυέλαιος του Χουρσίτ Πασά που σώζεται στον Ναό που κτίστηκε το 1630 στην πλατεία του χωριού Ζυγοβίστι, ήταν το ΄λάφυρο΄ που δώρισε στο χωριό προς τιμή του σώματος των Άθανάτων΄, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης μετά την Άλωση της Τριπολιτσάς, το 1823. Το Ζυγοβίστι με τη σημερινή του ονομασία κατοικείται για πρώτη φορά τα νεότερα χρόνια από το 1461. Το χωριό αυτό «στελέχωσε» την προσωπική φρουρά του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, κατά την επανάσταση του 1821, την οποία ονόμασε ο ίδιος «Σώμα των Αθανάτων των οποίων τα νώτα ουδέποτε είδε ο εχθρός», κατά τον Φ. Χρυσανθόπουλο, ενώ εννέα Ζυγοβιστινοί μπήκαν στη Φιλική Εταιρεία.
Στο έργο Πολυέλαιος, 2021, το σχήμα του βραχίονα του πολυελαίου του Χουρσίτ Πασά, παραμορφωμένο, υπέρ-μεγεθυμένο έχει αποδοθεί με μια φωτεινή γραμμή από κόκκινο νέον, και συναντά το σχεδιάγραμμα του οδοιπορικού στην Αρκαδία από λευκό νέον, με σκοπό να λειτουργήσει ως σχόλιο στην έννοια του λαφύρου, του νικητή και του ηττημένου, του πολύτιμου και του ευτελούς, μέσα στο πέρασμα του χρόνου.
Το εμβατήριο και ο ρυθμός
Η Δημητσάνα έχει ονομαστεί «Η Πυριτιδαποθήκη της Επανάστασης». Οι μπαρουτόμυλοι της Δημητσάνας με παραγωγή 500 κιλά πυρίτιδας την ημέρα τροφοδοτούσαν με μπαρούτι τους εξεγερμένους Έλληνες εναντίον των Τούρκων και γι’ αυτό οι οπλαρχηγοί της Πελοποννήσου είχαν απαλλάξει τους ντόπιους από τη συμμετοχή στις πολεμικές συγκρούσεις. Το μπαρούτι, ισχυρό στοιχείο της πολιτισμικής ταυτότητας της περιοχής, διατηρείται ζωντανό στη μνήμη και τις αφηγήσεις των κατοίκων της.
Τα ξύλινα στοιχεία του έργου Πολυέλαιος, 2021, που περιέχουν της ορυκτή σκόνη που προσομοιάζει σε υφή και χρώμα στην πυρίτιδα (μπαρούτι ή μπαρούτης), αναφέρονται στους μπαρουτόμυλους με κοπάνια, που είχαν εξαφανιστεί στην Ευρώπη ήδη από τον 18ο αιώνα, ενώ στη Δημητσάνα χρησιμοποιήθηκαν έως τις αρχές του 20ού αιώνα.
Η ηχητική εγκατάσταση στο έργο Πολυέλαιος, 2021 είναι ο φυσικός ήχος που ακούγεται από τους μπαρουτόμυλους κατά την λειτουργία τους. Η ρυθμικότητα και η εμβατηριακή ένταση του ακούσματος αυτού, ως κάλεσμα/ενόχληση για τους θεατές, φιλοδοξεί να μεταβάλλει το ερώτημα της ταυτότητας του έργου από αντικείμενο/μη αντικείμενο στο ‘ερώτημα του πώς να αντιλαμβάνεσαι ή να αποτυγχάνεις να αντιληφθείς τα πράγματα μέσα στο πραγματικό τους περιεχόμενο΄ (Robert Irwin, cited in Claire Doherty 2009: 46).
Ηχητική επεξεργασία: Γιώργος Παπαμήτρου
Chandelier, 2021
The project Chandelier, 2021 is the palimpsest of an abstract spatial and conceptual approach to three places in mountainous Arcadia, Tripoli, Dimitsana and Zygovisti, and includes the outline of the pilgrimage made as part of the project Revolutionary Palimpsests’ in the places: Andritsaina, Karytaina, Stemnitsa, Dimitsana, Magouliana, Alonistena, Levidi, Tripoli, Valtetsi.
The fort and the border
Stefano Magno in his work “Excerpts from the Chronicles of Venice”, in 1467, mentions Dropoliza, (Dropolitsa) as one of the ruined castles of the Peloponnese. The occupation of Morea by the Ottomans in 1715 was of decisive importance for Tripolitsa, which in 1719 became the seat of the Pasha of the Peloponnese. The key position of the city made it an administrative, military and transportation center. The wall of Tripolitsa, with a perimeter of 3.5 kilometers and a height of 5.5 meters, had seven gates and the Great Tapia (tapia and dapia = fortification), a small fortress built on a hill on the southwest side of the wall.
The floor plan of the construction of the Chandelier project, 2021 is the abstract illustration of a part of the fortification plan of Tripolitsa by Pouqueville. The alternation of opaque (wood) and transparent (plexiglas) elements in the work, allowing visual contact between the viewers on its two sides, raises questions about the notions of the fortress but also of the border as a bridge, the mandatory physical distancing and the inter- of mediated contacts that have intensified nowadays due to the preventive measures against COVID 19.
The booty and the light
The Khursit Pasha chandelier that is preserved in the Church built in 1630 in the square of the village of Zygovisti, was the “booty” donated to the village in honor of the body of the Immortals by Theodoros Kolokotronis after the Fall of Tripolitsa in 1823. The Zygovisti with its current name, it was inhabited for the first time in recent years since 1461. This village “staffed” the personal guard of Theodoros Kolokotronis, during the revolution of 1821, which he named “Corpse of the Immortals whose backs he never saw the enemy”, according to F. Chrysanthopoulos, while nine Zygovistians joined the Philiki Etairia.
In the work Chandelier, 2021, the shape of the arm of Hursit Pasha’s chandelier, distorted, over-enlarged, is rendered with a luminous line of red neon, and meets the outline of the journey to Arcadia in white neon, intended to act as a comment on concept of loot, winner and loser, precious and base, through the passage of time.
Mileage and pace
Dimitsana has been called “The Silicate Warehouse of the Revolution”. The gunpowder mills of Dimitsana, with a production of 500 kg of gunpowder per day, supplied gunpowder to the rebelling Greeks against the Turks, and for this reason the chieftains of the Peloponnese had exempted the locals from participating in the military conflicts. Gunpowder, a strong element of the region’s cultural identity, is kept alive in the memory and narratives of its inhabitants.
The wooden elements of the work Chandelier, 2021, which contain mineral powder that resembles gunpowder (powder or gunpowder) in texture and color, refer to gunpowder mills with pestles, which had disappeared in Europe as early as the 18th century, while in Dimitsana they were used until the beginning of the 20th century.
The sound installation in the project Chandelier, 2021 is the natural sound heard from the gunpowder mills during their operation. The rhythmicity and breakthrough intensity of this listening, as a call/disturbance to the viewers, aspires to change the question of the work’s identity from object/non-object to the question of how to perceive or fail to perceive things in their reality content’ (Robert Irwin, cited in Claire Doherty 2009: 46).
Sound editing: Giorgos Papamitrou