της Ειρήνης Μαρίας Γεωργαντά
Στις 26-30 Ιανουαρίου του 1821, πριν το ξέσπασμα της επανάστασης, έγινε στο Αίγιο η πρώτη επίσημη σύσκεψη των κληρικών και των προεστών του Μοριά για την επανάσταση. Η σύσκεψη αυτή, με είδος προέδρου τον Παλαιών Πατρών Γερμανό και εισηγητή τον Παπαφλέσσα, προβλημάτισε τους ταγούς του έθνους μπροστά στο τρομερό ερώτημα του ξεσηκωμού. Οι πρόκριτοι της Πελοποννήσου διατύπωσαν κάποιες επιφυλάξεις σχετικά με την επιτυχία του επαναστατικού εγχειρήματος, τις βασικές αρχές του οποίου ανέπτυξε ο Παπαφλέσσας. Όμως η συντονισμένη εξέγερση όλων των επαρχιών στο τρίτο δεκαήμερο του Μαρτίου δείχνει ότι δεν υπήρξε τέτοια ρήξη, παρά τις διαφωνίες.
Στις Πόρτες Αγριδίου, στην Φροξυλιά και στη Χελονωσπηλιά, έγιναν κάποια προεπαναστατικά επεισόδια εναντίων Τούρκων. Πηγές της εποχής λένε ότι στην Μονή της Αγίας Λαύρας έγινε ορκωμοσία των αγωνιστών με τον Παλαιών Πατρών Γερμανό να υψώνει το λάβαρο της επανάστασης. Σύμφωνα με τον Βασίλη Πετιμεζά, μια μικρή δύναμη 40 ανδρών με επικεφαλή τον ίδιον, τα τέσσερα αδέλφια του, τον θείο του Κωνσταντίνο και τον εξάδελφό του Αναγνώστη παρευρισκόταν στις συσκέψεις των προεστών στην Αγία Λαύρα. Το πρώτο καθαρά πολεμικό επεισόδιο της Επανάστασης ήταν η πολιορκία των Καλαβρύτων, στην οποία οι Πετμεζαίοι από τα Κάτω Σουδενά έπαιξαν σημαντικό ρόλο. Η πολιορκία ξεκίνησε στις 20 ή 21 Μαρτίου και ολοκληρώθηκε πέντε μέρες μετά.
Αμέσως μετά το ξέσπασμα της επανάστασης στα Καλάβρυτα εκδηλώνεται ένας έντονος αναβρασμός στην πόλη της Πάτρας με απειλές κατά των Ελλήνων. Στις 22 Μαρτίου, (κατ’ άλλους στις 24-25 Μαρτίου) κατέφθασαν στην Πάτρα οι πρόκριτοι με τις ομάδες τους και ο μητροπολίτης Παλαιών Πατρών Γερμανός Γ ́ επικεφαλής πολυάριθμων επαναστατών, περίπου 1.000, όπου και ο τελευταίος, στήνοντας έναν σταυρό στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου (Β.Α. της οποίας υπήρχε τότε ναός του Αγίου Γεωργίου), όρκισε τους παραπάνω αγωνιστές. Στο τέλος της τελετής εκείνης ακούσθηκαν οι ζητωκραυγές «Ελευθερία ή Θάνατος» καθώς «Και στην Πόλη να δώσει ο Θεός».
Παρόλο που η πολιορκία έδινε την εντύπωση ότι σύντομα θα επικρατούσε, καθώς είχαν ξεκινήσει οι διαπραγματεύσεις παράδοσης, η έλευση του Γιουσούφ πασά στην περιοχή ανέτρεψε τα δεδομένα. Ο ερχομός του προκάλεσε τον τρόμο σε αμάχους και πολιορκητές και συνέβαλε στο να λυθεί άμεσα η πολιορκία του φρουρίου. Η είσοδός του επίσης στην Πάτρα –την Κυριακή των Βαΐων (3.4.1821)– συνοδεύτηκε από καταστροφές και βιαιότητες. Το Μάιο του 1826 ο Ιμπραήμ έκαψε και τον κάμπο των Σουδενών, παρά την ηρωική αντίσταση στη θέση Καστράκι από τους οπλαρχηγούς Αναγνώστη Καλογριά, Νικόλαο Σολιώτη και Γκολφίνο Πετιμεζά, χίλιοι άμαχοι κατεσφάγησαν ή κατέπεσαν καταδιωκόμενοι σε απόκρημνα μέρη του βουνού και άλλοι διακόσιοι αιχμαλωτίστηκαν, ενώ πολλά γυναικόπαιδα κατέφυγαν στο Χελμό να γλιτώσουν. Ένα αληθινό Πελοποννησιακό Ζάλογγο!
Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, στις 9 Δεκεμβρίου 1943, γερμανοί στρατιώτες μπαίνουν στα Καλάβρυτα και στις 13 Δεκεμβρίου σκοτώνουν σχεδόν όλους τους άντρες κατοίκους των Καλαβρύτων και καταστρέφουν την κωμόπολη, ως αντίποινα για την εκτέλεση αιχμαλώτων Γερμανών στρατιωτών από τον ΕΛΑΣ. Συνολικά, σκότωσαν 1.101 άτομα, κατέστρεψαν και λεηλάτησαν πάνω από 1.000 σπίτια, κατάσχεσαν 2.000 αιγοπρόβατα και απέσπασαν 260.000.000 δραχμές.
The revolution in the Northwestern Peloponnese: Aigio, Kalavrita, Patras
by Eirene Maria Georganda
On January 26-30, 1821, before the beginning of the revolution, the first official meeting of the clergy and the lieges of Moria for the revolution took place in Aigio. This meeting, with Germanos of Old Patras as president and Papaflessas as rapporteur, caused concerns in the face of the terrible question of the uprising. The nobles of the Peloponnese express some reservations about the success of the revolutionary project, the basic principles of which were developed by Papaflessas. But the coordinated uprising of all the provinces in the third ten days of March shows that there was no such rupture, despite the disagreements.
In Portes Agridiou, Froxilia and Chelonospilia, some pre-revolutionary episodes took place against Turks. Some sources say that in the Monastery of Agia Lavra the fighters were sworn in with the German of Old Patras raising the banner of the revolution. According to Vassilis Petimezas, a small force of 40 men led by himself, his four brothers, his uncle Konstantinos and his cousin Anagnostis attended the meetings of the lieges in Agia Lavra. The first purely war episode of the Revolution was the siege of Kalavrita, in which the Petmezians from Kato Soudena played an important role. The siege began on March 20 or 21 and ended five days later.
Immediately after the beginning of the revolution in Kalavrita, there was an intense tumult in the city of Patras with threats against the Greeks. On March 22, (according to others on March 24-25) the nobles arrived in Patras with their teams and the metropolitan of Old Patras Germanos III, leader of numerous revolutionaries, about 1,000, where the latter, erecting a cross in the square of Agios Georgiou (NE of which there was then a church of Agios Georgios), swore the above fighters. At the end of that ceremony were heard the acclamations “Freedom or Death” and “And in the City may God give”.
Although the siege gave the impression that it would soon prevail, as the surrender negotiations had begun, the arrival of Yusuf Pasha in the area turned things around. His arrival terrified civilians and besiegers and helped to immediately end the siege of the fortress. His entry also into Patras – on Palm Sunday (April 3, 1821) – was accompanied by disasters and violence. In May 1826, Ibrahim also burned the plain of the Sudanese, despite the heroic resistance at Kastraki by the chiefs Anagnostis Kalogrias, Nikolaos Soliotis and Golfino Petimeza, a thousand civilians were slaughtered or many others were chased away, while women and children fled to Helmos to escape. A real Peloponnesian Zalongo!
During World War II, on December 9, 1943, German soldiers entered Kalavrita and on December 13 killed almost all the male residents of Kalavrita and destroyed the town in retaliation for the execution of German soldiers by ELAS. In total, they killed 1,101 people, destroyed and looted more than 1,000 houses, confiscated 2,000 sheep and goats and seized 260,000,000 drachmas.
Ειρήνη Μαρία Γεωργαντά
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1988 όπου και συνεχίζει να κατοικεί. Αποφοίτησε το 2016 από το 2ο Γενικό Λύκειο Πεύκης με άριστα (19,8) και το ίδιο έτος εισήχθηκε στη σχολή Αριτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου ως 4η. Στη διάρκεια των σπουδών της έχει λάβει βραβείο για την επίδοση σε δύο εξάμηνα σπουδών. Έχει πτυχίο αγγλική γλώσσας και δύο πτυχία στη μουσική. Το 2019 συμμετείχε στην έκθεση «ΑΠΟΠΛΟΥΣ» που διεξήχθη στην Κέρκυρα.
Eirene Maria Georganda
She was born in Athens in 1998 where she continues to live. She graduated in 2016 from the 2nd General High School of Pefki with 19,8 and the same year was admitted to the School of Architecture of the National Technical University of Athens as 4th. During her studies she has received an award for performance in two semesters of study. She has a degree in English and two degrees in music. In 2019 she participated in the exhibition “APOPLUS” held in Corfu.