της Κονδυλίας Σεφερλή Φραντζή
Τα επαναστατικά περάσματα, τα φαράγγια, οι δρόμοι, από την ανατολική στη δυτική Ελλάδα.
Στην παρούσα αναζήτηση των επαναστατικών περασμάτων, η έρευνα στηρίχθηκε σε μία λογική σύνθεσης διαδρομών μέσα από αφηγήσεις και κείμενα που αναφέρονται στην εποχή της Επανάστασης του 1821. Στα κείμενα αυτά, το ενδιαφέρον περιστρέφεται γύρω από τις επιλογές των διαδρομών βάση των γεωμορφολογικών χαρακτηριστικών κάθε περιοχής. Από την μεριά των Ελλήνων πολεμιστών παρατηρείται η προτίμηση ορεινών περιοχών ενώ αντίθετα, οι Οθωμανοί κινιόντουσαν κυρίως στα πεδινά. Οι γεωμορφολογικές επιλογές δεν ήταν τυχαίες, αφού οι Οθωμανοί, ως κατακτητές, επέλεγαν στρατηγικά τα πεδινά με κύριο σκοπό και τον έλεγχο των λιμανιών.
Αντίστοιχα, η επιλογή των Ελλήνων για τις ορεινές περιοχές ήταν εξίσου στρατηγικής φύσεως. Ως γνώστες των κρυφών δυνατοτήτων του εδάφους, κατάφερναν να νικήσουν μάχες άνισες από πλευρά ανθρώπινου δυναμικού. Τα στενά περάσματα, οι χαράδρες, τα πυκνά δάση και τα κρυφά μονοπάτια διάσχισης των ποταμών ήταν κάποιες από τις επιλογές των Ελλήνων, που είχαν σκοπό να στήσουν ενέδρες στους αντιπάλους τους. Χαρακτηριστικά, στη Ρούμελη, η επιλογή της παρνασσίδας ως αφετηρία του αγώνα δικαιολογείται ως στρατηγική γεωγραφικά θέση, μεταξύ ανατολικής και δυτικής στερεάς Ελλάδας. Επιπλέον, οι δύσβατοι όγκοι της Γκιώνας και του Παρνασσού αναφέρονται και ως “ασπίδα” της Πελοποννήσου.
Με σκοπό την περαιτέρω κατανόηση των γεωμορφολογικών χαρακτηριστικών που καθόρισαν τις διαδρομές που ακολουθήθηκαν, γίνεται μία ανάλυση του εδάφους μέσα από συνεχόμενες οριζόντιες τομές στη περιοχή της Ρούμελης. Το αποτέλεσμα είναι μία συνολική εικόνα των υψομετρικών διαφορών από ανατολικά και δυτικά. Στη συνέχεια, οι τομές στον χάρτη του εδάφους, συνδέουν τις διαδρομές από μεταξύ περιοχών που σημειώθηκαν μάχες. Επιπλέον, διάγραμμα των παρατεταγμένων τομών, δίνει τη δυνατότητα να αντιληφθεί κανείς τις υψομετρικές διαφορές μεταξύ σημαντικών περιοχών, που καθόρισαν την Επανάσταση. Τα παραπάνω διαγράμματα συνοδεύονται από ένα χρονοδιάγραμμα των μαχών και από δύο χάρτες των διαδρομών που φαίνεται να ακολουθήθηκαν από τα κείμενα που συνέβαλαν στην έρευνα. Ο ένας χάρτης έχει αναφορά στη περίοδο της Επανάστασης, ενώ στο δεύτερο αποτυπώνεται η κατάσταση των διαδρομών στο σήμερα.
Η επιτυχία της Επανάστασης του 1821 στηρίχθηκε στη στρατηγική. Η γεωγραφική θέση της Ρούμελης, όπως και τα γεωμορφολογικά της χαρακτηριστικά καθόρισαν σημαντικές μάχες. Η Ρούμελη για τους Οθωμανούς αποτέλεσε μία μεγάλη παγίδα του Ελλαδικού χώρου.
The revolutionary passages, the gorges, the roads, from eastern to western Greece.
In the present search for revolutionary passages, the research was based on a logic of synthesizing paths through narratives and texts that refer to the era of the Revolution of 1821. In these texts, the interest revolves around the choice of routes based on the geomorphological characteristics of each area. From the side of the Greek warriors there is a preference for mountainous areas while on the contrary, the Ottomans moved mainly in the lowlands. The geomorphological choices were not random, since the Ottomans, as conquerors, strategically chose the plains with the main purpose and the control of the ports.
Respectively, the choice of the Greeks for the mountainous areas was equally strategic in nature. As connoisseurs of the hidden potential of the earth, they managed to win battles unequal in terms of human resources. The narrow passages, ravines, dense forests and hidden paths crossing the rivers were some of the choices of the Greeks, who aimed to set ambushes on their opponents. Characteristically, in Roumeli, the choice of Parnassida as the starting point of the revolutionary struggle is justified as a strategic geographical position, between eastern and western mainland Greece. In addition, the inaccessible volumes of Giona and Parnassos are also referred to as the “shield” of the Peloponnese.
In order to further understand the geomorphological characteristics that determined the routes followed, an analysis of the ground is performed through continuous horizontal sections in the area of Roumeli. The result is an overall picture of altitude differences from east and west. Then, the sections on the ground map, connect the routes from between areas where battles took place. In addition, a diagram of the aligned sections makes it possible to understand the elevation differences between important areas that defined the Revolution. The above diagrams are accompanied by a timetable of the battles and two maps of the routes that seem to have been followed by the texts that contributed to the research. One map has a reference to the period of the Revolution, while the second depicts the condition of the routes today.
The success of the Revolution of 1821 was based on strategy. The geographical location of Roumeli, as well as its geomorphological characteristics determined important battles. Roumeli for the Ottomans was a great trap of Greece.
Κονδυλία Σεφερλή – Φραντζή
H Κονδυλία Σεφερλή – Φραντζή, κατάγεται από το χωριό Αράχωβα στη Βοιωτίας, στο οποίο έχει περάσει τα παιδικά της χρόνια. Τις τελευταίες τάξεις του λυκείου τις φοίτησε στην Αθήνα, στο 1Ο Πρότυπο Πειραματικό Λύκειο Αθηνών, “Γεννάδειο”, με σκοπό την παρακολούθηση μαθημάτων σχεδίου. Σήμερα είναι τελειόφοιτη της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Πολυτεχνείου Κρήτης και το ενδιαφέρον της εστιάζει σε θέματα Αντίληψης και Τοπίου.
Kondylia Seferli – Frantzi
Kondylia Seferli – Frantzi, comes from the village of Arachova in Viotia, where she spent her childhood. He attended the last grades of high school in Athens, at the 1st Model Experimental Unified Lyceum of Athens, “Gennadio”, in order to attend drawing lessons. Today she is a graduate of the Technical University of Crete (School of Architecture) and her interests focus on Perception and Landscape issues.