της Σελένας Τσουκαλά
Γεφύρια σύνδεσης και αποσύνδεσης
Ο όρος παλίμψηστο χρησιμοποιείται ως μεταφορά, για να εξηγήσει τη διαδικασία κατά την οποία δράσεις και εγγραφές στον χώρο επηρεάζονται διαδοχικά και παράγουν ένα σύνολο ορατών και αόρατων δεδομένων. Το αστικό παλίμψηστο εμπεριέχει τις έννοιες της διαγραφής και της επανεγγραφής, συνδέεται δηλαδή, άμεσα με την έννοια της μνήμης και της λήθης. Το παλίμψηστο λειτουργεί ως εργαλείο ανάλυσης της υλικής πραγματικότητας που έχει καταγραφεί και διασωθεί στον χώρο. Ταυτόχρονα, όμως λειτουργεί ως δείκτης της ανθρώπινης κατασκευαστικής και μη δραστηριότητας μέσα στο ευρύτερο κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο, στο οποίο διαμορφώνεται σε κάθε στάδιο της ύπαρξης του. Είναι, λοιπόν, συνυφασμένο με την ανθρώπινη ύπαρξη και θεωρητικά οι εγγραφές του είναι άπειρες στον χώρο και στον χρόνο.
Η συγκεκριμένη έρευνα είχε ως αντικείμενο τα γεφύρια και τους δρόμους της Ηπείρου. Τα πέτρινα γεφύρια χτίζονταν με σκοπό να συνδέσουν τις περιοχές που χωρίζονταν από το υδάτινο στοιχείο. Από την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης μέχρι και τη δεκαετία του 40’ εντοπίστηκαν περίπου 190 γεφύρια, τα οποία θα ήταν αδύνατο να καταγραφούν στα πλαίσια του εργαστηρίου. Γι’αυτό επιλέχτηκαν τα πιο σημαντικά γεφύρια που σώζονται μέχρι σήμερα και ανεγέρθηκαν πριν το 1821. Έγινε κατηγοριοποίηση ανάλογα με τη χρήση τους, δηλαδή αν ήταν για εμπορικούς λόγους ή για επικοινωνία οικισμών. Παράλληλα, σημειώθηκαν οι μάχες που έλαβαν χώρα κοντά σε τοποθεσίες γεφυριών. Το νερό μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό όριο, το οποίο χωρίς την ύπαρξη συνδέσεων θα καταδίκαζε τους ανθρώπους σε μοναξιά και απομόνωση. Η κατασκευή των γεφυριών είναι κατ’ επέκταση μια πράξη που υποδεικνύει την υποστύλωση του πολιτισμού, καθώς εμπερικλείει τις έννοιες της σύνδεσης και της επικοινωνίας. Στην έρευνα αυτή τα γεφύρια αναγνώστηκαν ως πεδία σύνδεσης και ως πεδία αποσύνδεσης, αφού κοντά σε αυτά έγιναν πολλές αιματηρές συγκρούσεις. Το παλίμψηστο μετά την Ελληνική Επανάσταση συνέχισε να συμπληρώνεται, πλέον όμως τα γεφύρια δεν έχουν λειτουργικό χαρακτήρα. Πλήρως εναρμονισμένα με το τοπίο, αποτελούν ενίοτε τουριστική ατραξιόν, αλλά και μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς που γίνονται αντικείμενο θαυμασμού από τολμηρούς πεζοπόρους.
Bridges: connections and disconnections
by Selena Tsoukala
The research was about the bridges and the roads of Epirus. Stone bridges were built in order to connect places that were separated from aquatic element. From the period of the Greek Revolution till the ‘40s there were found about 190 bridges but it would be impossible to keep track of them in during the workshop. That’s why we chose the most important that survive and were built before 1821, which is supposed to be the beginning of the revolution. At the same time the battles were tracked. Water can be a very serious border. So, if there is no connections, people would have to live in isolation. In this research bridges are read as fields of connection and disconnection. New layers are added to the palimpsest after the Greek revolution. Today, bridges are not used anymore. Many of them are characterized as monuments and they are admired by many hikers.
Σελένα Τσουκαλά
Η Σελένα Τσουκαλά είναι τελειόφοιτη φοιτήτρια στη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πολυτεχνείου Κρήτης. Τα ενδιαφέροντα της στρέφονται γύρω από τα ζητήματα της μνήμης και των χωρικών της εκφάνσεων στον αστικό χώρο. Οι ασχολίες της πέρα από την αρχιτεκτονική είναι η φωτογραφία και η ζωγραφική.
Selena Tsoukala
Selena Tsoukala is a senior architecture student at the Technical University of Crete. Her interests lies in the concept of memory and it’s spatial aspects on the urban space. Besides architecture, her hobbies are photography and painting.