Επαναστατικά Παλίμψηστα (τετράπτυχο): Αισθητικό αποτύπωμα / Περιπλάνηση στους τόπους του Πολέμου της Ανεξαρτησίας / Πληροφοριακός διαδραστικός χάρτης / ‘‘Επαναστατικά Παλίμψηστα’’
1: ΤΟ ΑΙΣΘΗΤΙΚΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ / THE AESTHETIC IMPRINT
2: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟΣ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ / INFORMATION INTERACTIVE MAP
3: ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΗ ΣΤΟΥΣ ΤΟΠΟΥΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ / WANDERING IN THE PLACES OF THE GREEK WAR OF INDEPENDENCE
Οι τρεις πρώτοι χάρτες λειτουργούν συμπληρωματικά, αποτυπώνοντας στο γεωγραφικό υπόβαθρο της Ελλάδας σε γειτνίαση με τα Βαλκάνια και τα παράλια της Μικράς Ασίας, διαφορετικές εκδοχές της ‘’εικόνας της ελληνικής επανάστασης’’, διαφορετικούς τρόπους αντίληψης και προσέγγισης της επανάστασης στο παρελθόν και στο παρόν.
Ο πρώτος χάρτης είναι ένα κολλάζ που αποτελείται από σχέδια, χάρτες και ζωγραφικά έργα που απεικονίζουν μέρη, γεγονότα και πρόσωπα της Ελληνικής Επανάστασης. Αυτές οι αναπαραστάσεις ώθησαν την επανάσταση και εξασφάλισαν την υποστήριξη του ευρωπαϊκού Βορρά, των Ελλήνων της διασποράς και των Φιλελλήνων, καθώς μετέφεραν στις ευρωπαϊκές αστικές κοινωνίες με παραστατικό τρόπο, τη δεινή θέση του Ελληνικού Έθνους. Πίνακες όπως η Σφαγή της Χίου του Ντελακρουά, που εκτέθηκε στο Παρίσι, συγκλόνισαν την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη. Το φιλελληνικό κίνημα «φούντωσε» και πολλοί Ευρωπαίοι στρατιώτες αλλά και διανοούμενοι έσπευσαν να ενισχύσουν τις ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις. Τα σχέδια, οι χάρτες και τα ζωγραφικά έργα της Ελληνικής Επανάστασης εξακολουθούν να αποτελούν σημαντική πηγή πληροφοριών για τους σύγχρονους Έλληνες. Η ιδιαίτερη δύναμή τους πηγάζει από την ικανότητά τους να συγκινούν, να σοκάρουν, να μεταφέρουν στον θεατή τους μέσω αισθητικής και συναισθήματος άμεσα την ιδεολογία, τις αρχές και τα πάθη που υποκίνησαν την Ελληνική Επανάσταση.
Ο δεύτερος χάρτης είναι μια προσωπική αφήγηση, η διαδρομή ενός σύγχρονου ταξιδιώτη που ακολουθεί τα ίχνη της ελληνικής επανάστασης σε έναν κατά τα άλλα άγνωστο γεωγραφικό χώρο, βασισμένο σε ιστορικές πηγές και αναγνώσεις. Οι πληροφορίες από τη Wikipedia και το Google γίνονται άσχετες ή παραπλανητικές. Η ταξιδιωτική βιομηχανία έχει εισβάλει στη διαδικασία αναζήτησης και έχει εισαγάγει διαφημίσεις, προτάσεις για διαμονή, φαγητό, κ.λπ. Το ένδοξο Σούλι του 19ου αιώνα είναι σήμερα ένα ακατοίκητο, εγκαταλελειμμένο χωριό με ένα μνημείο για να τιμήσει την επανάσταση, αλλά μόνο λίγοι επισκέπτες πηγαίνουν εκεί. Στο ταξίδι οι προσδοκίες αλληλεπιδρούν με την πραγματικότητα, οι φαντασιώσεις αρχίζουν να ξεθωριάζουν και ο ταξιδιώτης μπαίνει όλο και περισσότερο στην προσωπική του εκδοχή της επανάστασης. Ταυτίζεται με ήρωες που δεν ήξερε καν ότι υπήρχαν, συνδέεται βαθιά με ξένα μέρη και τελικά καταλαβαίνει με τον δικό του τρόπο τι σήμαινε πραγματικά η επανάσταση. Αυτό το προσωπικό ταξίδι σε φαινομενικά τυχαία μέρη της Ελλάδας, με αφορμή τη γνωριμία με την Ελληνική Επανάσταση, γίνεται ένα μοναδικό ταξίδι. Ανάμεσα σε προγραμματισμένες και απρογραμμάτιστες επισκέψεις, σταδιακά αναδύεται ένα ψυχογεωγραφικό πορτρέτο του Πολέμου της Ανεξαρτησίας.
Ο τρίτος χάρτης συσχετίζει την εικόνα της Ελλάδας στην εποχή της Επανάστασης με τη σύγχρονη εικόνα της. Με βάση τοποθεσίες μάχης, ο χάρτης χρησιμοποιεί κώδικες QR για να ταξιδέψει τον θεατή στα αντίστοιχα σύγχρονα μέρη. Τι απέγιναν όλες αυτές οι διαβόητες και ένδοξες τοποθεσίες μάχης; Κάποιες από αυτές εξαφανίστηκαν, ενώ κάποιες άλλαεςμεταμορφώθηκαν σε κάτι εντελώς διαφορετικό. Οι κωδικοί QR καταγράφουν σπάνιες, ανέκδοτες, αθέατες, ή ακόμα και τυχαίες, σύγχρονες πτυχές των επαναστατικών τόπων, προσπαθώντας να θέσουν μια ερώτηση: πώς εξελίχθηκαν αυτά τα μέρη μέσα σε δύο αιώνες και είναι η εικόνα που έχουμε σχηματίσει για αυτά μια αλήθεια ή μια φαντασία?
Το έργο «Επαναστατικά Παλίμψηστα» δημιουργήθηκε ως εικόνα προώθησης του ομώνυμου ερευνητικού έργου και αρχικά σχεδιάστηκε σε σχήμα επίμηκες (ζώνη). Παρουσιάζει συμβολικά την εξέλιξη των επαναστατικών τόπων μέσα από την παρουσία τους σε διαδοχικούς χάρτες της Ελλάδας που έχουν δημιουργηθεί σε διαφορετικές ιστορικές εποχές. Αριστερά παρατίθεται μια φωτογραφία από το ιστορικό κάστρο της ‘‘επαναστατικής Μεθώνης’’, όπου συνδιαλέγονται ίχνη από το Μεσαίωνα, την Αναγέννηση και τον 19ο αιώνα με τη σύγχρονη πόλη.
Revolutionary Palimpsests (tetraptych): The aesthetic imprint / Wandering in the places of the Greek War of Independence / Information interactive map / ‘‘Revolutionary Palimpsests’’
The three maps form a triptych and function in a complementary way, depicting in the geographical background of Greece and in the vicinity of the Balkans and the coasts of Asia Minor, different versions of the “image of the Greek War of Independence”, different ways of perceiving and approaching the Greek Revolution in past and present.
The first map is a collage that consists of drawings, maps and paintings, which depict places, events, and persons of the Greek War of Independence. These images prompted the revolution and secured the support from the European North, the Greeks of the diaspora and the Philhellenes, as they conveyed to the European urban societies in a figurative way, the plight of the Hellenic Nation. Paintings such as Delacroix’s Massacre of Chios, exhibited in Paris, shocked European public opinion. The philhellenic movement “flamed up” and many European soldiers but also intellectuals rushed to strengthen the Greek military forces. The drawings, maps, and paintings of the Greek War of Independence are still an important source of information for contemporary greeks. Their special power comes from their ability to move, to shock, to convey to their viewer through aesthetics and emotion directly the ideology, principles, and passions that motivated the Greek War of Independence.
The second map is a personal narrative, the path of a contemporary traveler who follows the traces of the Greek revolution in an otherwise unknown geographical space, based on historical sources and readings. The information from Wikipedia and google becomes irrelevant or misleading. The travel industry has invaded the search process and inserted advertisements, suggestions for accommodation, food, etc… Notorious battle sites are often part of this journey: But when the traveler arrives there, what he imagined differ from what he encounters. The glorious 19th century Souli is today an uninhabited, abandoned village with a memorial park to honor the revolution, but only a few visitors go there. In the journey the expectations interact with reality, the fantasies begin to fade and the traveler enters more and more into his personal version of the revolution. He identifies with heroes he didn’t even know they existed, becomes deeply connected to foreign places and finally understands in his/her own way what really meant the revolution. This personal journey to seemingly random places in Greece with the occasion of getting to know the Greek War of Independence, becomes a unique journey. Between planed and unplanned visits, gradually emerges a psycho-geographical portrait of the War of Independence.
The third map relates the image of Greece in the age of Revolution to its contemporary image. Based on battle sites, the map uses QR codes to take the viewer on a journey to the corresponding contemporary places. What happened to all these notorious and glorious battle sites? Some of them disappeared, while some other transformed into something completely different. The QR codes capture rare, anecdotal, unseen, or even random, contemporary aspects of the revolutionary places, attempting to ask a question: how did these places evolved within two centuries, and is the image we have formed of them a truth or a fantasy?
The artwork «Revolutionary Palimpsests» was created as a promotional image for the research project and was initially designed in an oblong (belt) shape. It symbolically presents the evolution of revolutionary places through their presence on successive maps of Greece created in different historical periods. On the left is a photo of the historic castle of «revolutionary Methoni», where traces from the Middle Ages, the Renaissance and the 19th century interact with the contemporary city.